Οι ΗΠΑ του Τραμπ είναι χρέος, χρέος και χρέος
Στη σκιά των διαφόρων πρωτοβουλιών του Τραμπ, οι Ηνωμένες Πολιτείες αναπτύσσονται περαιτέρω στον ίδιο δρόμο όπως πριν. Το χρέος στις ΗΠΑ αυξάνεται, αυτό που είναι ίσως νέο είναι ότι αυξάνεται ταχύτερα από το αναμενόμενο.
Έγραψα στις 11 Αυγούστου ότι το χρέος στις ΗΠΑ είχε αυξηθεί κατά περίπου δύο τρισεκατομμύρια δολάρια, από 34 σε 36 τρισεκατομμύρια δολάρια (αμερικανική καταμέτρηση) κατά τη διάρκεια του 2024. Τον Αύγουστο του 2025, μετά την άρση του ανώτατου ορίου χρέους που διήρκεσε το πρώτο εξάμηνο του 2025, το χρέος είχε αυξηθεί σε απότομη καμπύλη κατά άλλο ένα τρισεκατομμύριο δολάρια και ανήλθε στα 37 τρισεκατομμύρια δολάρια. Η πρόβλεψη του Υπουργείου Οικονομικών, του τμήματος του συστήματος της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ που απορροφά το χρέος, ήταν τον Αύγουστο ότι το χρέος θα αυξηθεί στα 37,8 τρισεκατομμύρια δολάρια μέχρι το τέλος του 2025. Μπορούμε τώρα να συμπεράνουμε ότι έκαναν λάθος. Το χρέος ξεπέρασε τα 38 τρισεκατομμύρια δολάρια αυτόν τον Οκτώβριο.
Η εξυπηρέτηση αυτού του χρέους καταλαμβάνει περίπου το 1/3 των φορολογικών εσόδων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Αυτό είναι περισσότερο από ό,τι μπορούν να πληρώσουν οι ΗΠΑ για την εξυπηρέτηση του χρέους. Η χώρα, λοιπόν, αναγκάζεται να αναλαμβάνει συνεχώς νέα χρέη για να εξυπηρετήσει τα δάνειά της. Αυτό θα οδηγήσει σε ανοδικό σπιράλ με ολοένα και ταχύτερη αύξηση του χρέους.
Το ερώτημα που θέτουμε αυτόματα στον εαυτό μας είναι πόσο καιρό μπορεί να συνεχιστεί αυτό. Η απάντηση σε αυτό είναι ότι μπορεί να συνεχιστεί όσο υπάρχουν δανειστές που θέλουν να δανείσουν χρήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Το αν υπάρχουν αυτά εξαρτάται από το πόσο τόκο λαμβάνουν σε σχέση με άλλες πιθανές επενδύσεις και πόσο ασφαλές θεωρούν το δάνειο. Όπως έγραψα στο άρθρο στις 11 Αυγούστου, υπάρχει μια στροφή προς πιο βραχυπρόθεσμους τίτλους δανείων, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι δανειστές γίνονται όλο και πιο αβέβαιοι σχετικά με την ικανότητα και την προθυμία των ΗΠΑ να αποπληρώσουν. Η ασφάλεια που έχουν πιθανώς έγκειται κυρίως στο γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν μπορούν να χρεοκοπήσουν, μπορούν να τυπώσουν περισσότερα δολάρια. Όσον αφορά τα επιτόκια, ήταν λίγο πάνω από 4% για δάνεια 10 και 30 ετών. Ωστόσο, η πτώση της συναλλαγματικής ισοτιμίας του δολαρίου, ο πληθωρισμός γύρω στο 3% και η προοπτική αύξησης του εισαγόμενου πληθωρισμού λόγω των δασμολογικών φραγμών του Τραμπ, τα κέρδη από τους τίτλους των αμερικανικών ομολόγων φαίνονται όλο και πιο αβέβαια.
Ένα προφανές πλεονέκτημα για τις ΗΠΑ είναι ότι ο δανεισμός οδηγεί σε αύξηση του ΑΕΠ των ΗΠΑ, επειδή ο τρόπος υπολογισμού του ΑΕΠ περιλαμβάνει όλο και περισσότερο τις χρηματοπιστωτικές δραστηριότητες ως ξεχωριστά προϊόντα. Το ΑΕγχΠ είναι διαρθρωμένο κατά τέτοιο τρόπο ώστε η αξία των τελικών προϊόντων να υπολογίζεται στα αριθμητικά στοιχεία. Η ενδιάμεση παραγωγή και οι υπηρεσίες που περιλαμβάνονται στην παραγωγή του τελικού προϊόντος πρέπει να αφαιρούνται, επειδή περιλαμβάνονται στην τιμή του τελικού προϊόντος. Εάν έχετε μια αλυσίδα παραγωγής με διάφορα ημικατεργασμένα προϊόντα μέχρι ένα τελικό προϊόν, αυτά περιλαμβάνονται στην τιμή του τελικού προϊόντος. Ενώ προηγουμένως ήταν ο ΟΗΕ που καθόριζε τη διεθνή βάση για τον υπολογισμό των εθνικών λογαριασμών, αυτή τελικά ανατέθηκε στο ΔΝΤ (Διεθνές Νομισματικό Ταμείο) και στην Παγκόσμια Τράπεζα, δηλαδή αφέθηκε στους χρηματοδότες. Με την πάροδο του χρόνου, άλλαξαν τη βάση υπολογισμού, έτσι ώστε πολλές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες να θεωρούνται πλέον ξεχωριστά προϊόντα, παρόλο που είναι μόνο ενδιάμεσες υπηρεσίες. Για παράδειγμα, εάν ξεχάσετε να πληρώσετε έναν λογαριασμό, θα λάβετε μια απαίτηση είσπραξης οφειλών με ένα τέλος είσπραξης οφειλών. Όταν ενοχλείστε από την πληρωμή αυτού του τέλους, μπορείτε να παρηγορηθείτε από το γεγονός ότι συμβάλλετε στην αύξηση του ΑΕΠ. Αυτός ο τρόπος υπολογισμού του ΑΕΠ σημαίνει ότι οι χρηματοπιστωτικές χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν πολύ μεγαλύτερο ΑΕΠ από το πραγματικό. Είναι καλοί στο να εξαπατούν τον εαυτό τους και τους άλλους. Αυτό σημαίνει ότι ο Τραμπ μπορεί να παρηγορηθεί από το γεγονός ότι το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ δεν αυξάνεται τόσο πολύ.
Αλλά αυτού του είδους η σκηνοθετημένη παρηγοριά δεν αλλάζει τα πραγματικά στοιχεία και τα προβλήματα με την εξυπηρέτηση του χρέους και την αύξηση του χρέους που είναι η συνέπειά τους.
Ούτε καν το πολιτικό σύννεφο σκόνης που δημιουργεί ο Τραμπ δεν μπορεί να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο προχωρούν οι Ηνωμένες Πολιτείες.